Tanım ve Amaç
“Askerin Tercih Ettiği Silah” olarak bilinen Müşterek Doğrudan Taarruz Mühimmatı (JDAM), Boeing tarafından üretilen, serbest düşümlü bombaları tam güdümlü, near-precision “akıllı” silahlara dönüştüren düşük maliyetli bir güdüm kitidir. JDAM kiti, Küresel Konum Belirleme Sistemi/Atalet Navigasyon Sistemi içeren bir kuyruk bölümü ile ilave denge ve havalanma için gövde jantlarından oluşmaktadır. Bu moduler tasarım nedeniyle JDAM silah ailesi, askerlerin esneklik ve erişimini artırmak için makul fiyatlı eklenti seçenekleri içermektedir. Lazer sensörü, JDAM’e hareket eden, yer değiştirebilir ve denizdeki hedeflere yönelik tam takip yeteneği sağlamaktadır. JDAM Uzatılmış Menzil (JDAM ER) ise JDAM’in nişan alanını (standoff range) 40 milin üzerine genişletmek için düşük maliyetli bir kanat içermektedir.
Müşteriler
JDAM, ABD Hava Kuvvetleri, ABD Donanması ve 26 uluslararası müşteri tarafından kullanılmaktadır. İlk operasyonel kullanımı 1999 yılında Balkanlar’daki Müttefik Güç Harekatı’nda gerçekleştirilen JDAM, Sürekli Özgürlük Harekatı (OEF), Irak’a Özgürlük Operasyonu (OIF) ve son olarak NATO’nun Libya’daki Birleşik Koruyucu Operasyonu’nda da kapsamlı şekilde kullanılmıştır.
Genel Özellikler
Maliyet etkin JDAM’in yapımı için halihazırda MK-84 2,000-pound ve BLU-109 2,000-pound (900-kg) bombaları (GBU-31); MK-83 bombaları (GBU-32) ve MK-82 500-pound (225-kg) bombaları (GBU-38) üretilmektedir. Uçuşa elverişli her havada kullanılabilen bu silahlar, kullanıldıklarında hatasızlıklarını kanıtlamıştır. JDAM, silahı hedefe yönlendirmeye yardım etmek üzere GPS uydularından yapılacak güncellemelerle, hedeften 15 milin üzerinde bir uzaklıktayken fırlatılabilmektedir. JDAM üretim ekibinde Honeywell Inc. (atalet ölçüm birimi); Rockwell Collins (küresel konumlama sistemi alıcısı); HR Textron (kuyruk actuator altsistemi); Lockheed Martin Taktik Savunma Sistemleri (görev bilgisayarı); Lockely (kuyruk kaplama); Enser ve Eagle-Picher (batarya); ve Stremel (kaplamalar ve kablo kaplamaları) de bulunmaktadır.
Geçmiş
JDAM için komple sistem üretim kararı ABD Savunma Bakanlığı tarafından Mart 2001’de alınmıştır. Her ay ortalama 700’ün üzerinde JDAM teslimatı yapılmaktadır. Boeing, 2004 yılının kasım ayında yüz bininci, Eylül 2008’de ise iki yüz bininci JDAM’i teslim etmiştir. 2011 yılında ABD Hava Kuvvetleri, 7.500 Lot 15 JDAM kuyruk kiti için yapılan anlaşmaların toplam değerinin 180 milyon dolar olduğunu duyurmuştur.
JDAM üretiminin başladığı 1998 yılından bu yana Boeing, tamamı zamanında ve maliyetine teslim edilmiş, 230.000’den fazla kuyruk kiti yapmıştır.